بید خوردگی فرش از جمله آسیب هایی است که ممکن است برای فرش دستبافت اتفاق بیفتد. و یا حتی گاهی اوقات ممکن است بدون اینکه شما متوجه شوید فرش شما را به نابودی کامل بکشاند. حال سوال پیش می آید چگونه ممکن است فرش دچار بیدخوردگی شود؟
حشره بید، پروانه کوچکی با طولی به اندازه 9 تا 12 میلیمتر است که یکبار در اواخر بهار و اوایل تابستان و یکبار در اواخر پاییز و اوایل زمستان تولید مثل می کند. این حشره با خوردن گره های پشتی بافتِ فرش به درون الیاف قالی نفوذ کرده و شروع به خوردن الیاف رویی فرش می کند. کم کم الیاف و پرزهای ناحیه خورده شده سست و به راحتی کنده می شود. قابل ذکر است فرش ماشینی و فرش های دستبافت با ابریشم طبیعی و مرغوب دچار بیدخوردگی نمی شود. هدف بید، فرش های دستبافت با الیاف پشمی است.
علت بید خوردگی فرش چیست؟
عوامل متعددی در ایجاد بیدخوردگی موثرند که در ادامه مفصل توضیح خواهیم داد.
1) رطوبت
رطوبت اصلی ترین عاملی است که باعث بیدخوردگی فرش می شود. رطوبت نه تنها شرایط را برای بید، بلکه برای هر حشره دیگری که باعث آسیب رسیدن به بافت فرش می شود، مهیا می کند. علاوه بر این خود رطوبت نیز باعث پوسیدگی الیاف و ریشه های فرش می شود.
2) دما
عامل دیگری که باعث رشد و تکثیر بیدها و همچنین حشرات موذی و قارچ ها می شود دما است. پس دما و گرمای محیطی که فرش دستبافت را در آنجا نگهداری یا استفاده کنید باید معتدل باشد زیرا دمای نسبتا بالا باعث رشد و تکثیر بید می شود.
3) عدم نور کافی و هوادهی مناسب
هنگامی که از فرش دستبافتان به هر علتی استفاده نمی کنید و آن را در مکانی نگهداری می کنید، عدم نور کافی و هوادهی مناسب باعث بیدخوردگی فرش می شود. بهتر است برای جلوگیری از بیدخوردگی هر چند وقت یکبار فرش را باز کرده و در مقابل نور خورشید و در محیطی که جابه جایی هوا مناسب است، قرار دهید.
4) عدم تمیز کردن به موقع فرش های دستبافت
اگر فرش به موقع جارو کشیده نشوند، حشره بید این فرصت را دارد که در لابه لای فرش تخم گذاری و رشد کند. با جارو کشیدن و تمیز کردن به موقع فرش، اگر حشره بید در لابه لای الیاف فرش باشد، سریعا پاکسازی شده و امکان رشد و تخم گذاری وجود ندارد.
5) عدم استفاده از نفتالین
استفاده نکردن از نفتالین، هنگامی که میخواهید فرش را در انباری یا مکانی نگهداری کنید، باعث بیدخوردگی فرش می شود. بهتر است برای نگهداری فرش دستبافت در انباری، مقداری پودر نفتالین در لابه لای فرش، به گونه ای که تمام قسمت های رویی فرش را پوشش دهد، بپاشید و سپس لوله کنید و داخل کاور قرار دهید تا فرشتان دچار بیدخوردگی نشود.
نکته: نفتالین ماده سمی است هنگام استفاده، از دستکش و ماسک استفاده کنید.
چگونه بیدخوردگی فرش را تشخیص دهیم؟
تشخیص بیدخوردگی فرش بسیار مشکل است. حشره بید پروانه بسیار کوچک زرد رنگی است که مشاهده آن مشکل است. و از آنجایی که حشره بید از پشت فرش به درون فرش نفوذ کرده و شروع به خوردن الیاف می کند، تشخیص بیدخوردگی فرش سخت تر شده و هنگامی متوجه می شویم که کار از کار گذشته و الیاف سست شده و از سطح فرش جدا می شود. بهتر است هر چند وقت یکبار فرش را بلند کرده و از پشت، فرش را بررسی کنیم. اگر حشره بید را مشاهده کردیم و یا پشت فرش ظاهری مانند آنچه در تصویر پایین مشاهده می کنید پیدا کرده بود، بهتر است با راهکارهایی که برای جلوگیری از بیدخوردگی فرش در ادامه بیان می شود، از بیدخوردگی فرش جلوگیری کنیم.
راهکارهایی که هنگام بیدخوردگی فرش باید انجام شود:
1) اگر میزان بیدخوردگی فرش ناچیز بود، برای جلوگیری از پیشرفت بیدها، خسارات و صدمات بیشتر، فرش را برای تعمیر و رفو به یک متخصص بسپارید.
2) اگر میزان بیدخوردگی فرش زیاد بود بهتر است ابتدا تمام فرش را سمپاشی کرده تا از پیشروی و بیدخوردگی بیشتر جلوگیری کنید، سپس فرش خود را برای ترمیم به رفوگر متخصص بسپارید.
چگونه از بیدخوردگی فرش پیشگیری کنیم؟
با رعایت تمام مواردی که در بند علت های بیدخوردگی فرش ذکر شد، می توانیم از بیدخوردگی فرش جلوگیری کنیم.
چگونه بیدخوردگی فرش را تعمیر کنیم؟
تعمیر بید خوردگی فرش کار هر کسی نیست و بهتر است به متخصصی که در این زمینه تجربه کافی را دارد واگذار شود.
رفوگر ابتدا تمام قسمت های فرش را بررسی می کند تا تمام قسمت هایی که دچار بیدخوردگی شده است را مشخص کند. سپس با ابزار مخصوص شروع به ترمیم قسمتهای بیدخورده می کند که ترمیم یا از پشت فرش یا از قسمت رویی فرش انجام می شود. و در آخر قسمتهای رویی فرش که تعمیر شده است، پرداخت می شود.