فرش ماشینی

فرش ماشینی در واقع نوعی از فرش است اما با اختلاف اینکه فرش دستباف از الیاف طبیعی ایجاد شده اما فرش ماشینی متشکل از الیاف های مصنوعی می باشد.

تولید فرش ماشینی برخلاف فرش دستباف ازسرعت بالایی برخوردار است که دلیل ارازانتر بودن آنهم سرعت در تولید و همچنین استفاده از الیاف مصنوعی است که کیفیت آن پایین تر است

تاریخ پیدایش فرش ماشینی 

تولید فرش در ایران به هزاره دوم قبل از میلاد باز می‌گرددو اکنون پس از گذشت هزاران سال از زمان پیدایش فرش در ایران انسان توانسته با ایجاد اختراعات و زیر نظر گرفتن چگونگی ایجاد گره دستگاه‌هایی را جایگزین دستان آدمی نموده و با ایجاد سرعت بیشتر دستگاه های قالیبافی را اختراع نمایند. با اختراع دستگاه های تابندگی و بافندگی، و در آمیختن صنعت و هنر توانستند فرش ماشینی را جایگزین فرش های گرانقیمت نمایند.

زمان آغاز ظهور فرش ماشینی در ایران عمری حدودا 40 ساله دارد. در اوایل دهه 50 شمسی در کاشان کارخانه ای با نام حریر مخمل آغاز کننده این صنعت شد البته در آغاز بافت مخملهایی با پرزهای کوتاهو براق بافته می شد که تجار فرش با ایده گرفتن ازاین موضوع به فکر بافت فرش افتاده و با وارد کردن فرش های ماشینی بلژیکی ذائقه مردم ایران را نسبت به فرش تغییر داده و به سمت فرش ماشینی سوق دادند. با مشاهده استقبال نسبتاً مطلوبی که مردم از فرش ماشینی به عمل آوردند صاحبان گروه صنعتی بهشهر که از کارخانه‌داران و سرمایه‌گذاران خوشنام کشور بودند، اقدام به تأسیس شرکت بزرگی به نام شرکت صنایع کاشان نمودند که فعالیت آن در زمینه تولیدات مواد مرتبط با فرش و همچنین خود فرش ماشینی بود و اولین محصول آن در سال ۱۳۵۳ به بازار عرضه شد. این محصول با نمونه‌های قبلی کاملاً متفاوت و شباهت‌های زیادی به فرش دستباف داشت که به خصوص نوع پشمی آن فوق‌العاده مورد اقبال عمومی قرار گرفت. متعاقب آن شرکت‌های دیگری از جمله شرکت شهباف که بعدها به فرش گیلان تغییر نام داد و همچنین شرکت‌های فرش پارس و مولن روژ (نقش ایران) و فرش اکباتان تأسیس و به رقابت پرداختند.

پس از انقلاب و فروپاشی تعدادی از کاخانجات تولید و دولتی شدن عده ای دیگر از این کارخانجات شاهد پایین امدن سطح کیفی فرش ماشینی بودیم.

پس از آن با ورود تعدادی از علاقه مندان و از کارشناسان صنعت نساجی به صنعت فرش اقدام به ایجاد کارخانجات فر ش ماشینی نمودند. که این موضوع خود آغاز عصری جدید در صنعت فرش ماشینی بود. با انتقال تدریجی متخصصان شاغل در کارخانه‌های بزرگ به کارخانه‌های نوپا رقابت جدیدی در زمینه تولید فرش ماشینی در میان واحدهای بخش خصوصی درگرفت، ولی تحول اساسی در صنعت فرش ماشینی در کشور از سال ۶۵ شروع شد که این سیر تحول موجب ایجاد بیش از ۱۶۰۰ واحد کوچک و بزرگ تولیدکننده فرش گردید که در حال حاضر مشغول رقابتند

تولید فرش ماشینی

فرش ماشینی که در منازل ما دیده و استفاده می‌شود پروسه تولید جالبی دارد اولین موضوع برای دانستن شناخت انواع ماشین های بافندگی است که انواع مختلفی همچون تکسیما، واندویل، شونهر، Alpha ,CRX, ASR, VTR و… اشاره کرد.

جنس هر فرش نیز می‌تواند آکریلیک یا BCF و مخلوطی از این دو، یا الیاف جدید ابریشم مصنوعی (پلی استر) باشد. قابل ذکر است که فرش‌های ۱۰۰٪ آکریلیک دارای کیفیت و قیمت بالاتری هستند ولی فرش‌های ابریشم مصنوعی در حال حاضر به دلیل عدم پرزدهی و شستشوی بسیار آسان و ثبات و درخشندگی بالا در بازارهای جهانی به عنوان بهترین کفپوش مورد توجه قرار گرفته و همچنین فرش‌ها بر اساس شانه به ۳۵۰، ۴۴۰، ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰و ۱۵۰۰ شانه تقسیم می‌شوند. تراکم فرش‌ها نیز می‌تواند براساس نوع ماشین و شانه بین ۷۰۰ تا ۴۵۰۰ باشد.

تراکم و شانه در فرش ماشینی

هر فرش دارای دو تراکم تاری و پودی یا عرضی و طولی است.

تراکم عرضی را شانه می گویند و به تعداد ریشه ها یا گره  در یک متر از عرض فرش میگویند که به شانه معروف است. به طور مثال قالی 700 شانه یعنی در یک متر از عرض فرش 700گره وجود دارد شانه‌هایی که به‌طور معمول در بازار می‌باشند عبارتند از: ۳۲۰-۳۵۰-۳۸۰-۴۰۰-۴۴۰-۵۰۰-۷۰۰-۱۰۰۰-۱۲۰۰-۱۵۰۰ شانه

تراکم طولی فرش را تراکم می گویند. به طور مثال یک فرش تراکم 1000 یعنی در ارتفاع یک متر درطول این فرش 1000 ریشه یا گره وجود دارد.

تراکم‌هایی که به‌طور معمول در بازار می‌باشند عبارتند از: ۷۰۰-۸۰۰-۹۰۰-۱۰۰۰-۱۴۰۰-۲۵۵۰-۳۰۰۰-۳۲۰۰-۳۶۰۰-۴۵۰۰ رج می‌باشد.

درفرش ماشینی همیشه تعداد تراکم از  تعداد شانه بیشتر است بطور مثال فرش جم 1000شانه دارای تراکم 3000 می باشد

در ایران فرش ماشینی و کاخانجات فرش ماشینی در اکثر شهرهای کشور وجود دارد. اما بسته به امکانات در برخی از شهرها به صورت گسترده و حرفه ای تر به وجود آمده است. به طور مثالکاشان معروف به پایتخت فرش ماشینی است و دلیل این نامگذاری وجود 700 واحد فعال در امر تولید فرش ماشینی است . فرش ماشینی همچنین در شهرهایی همچون آران وبیدگل، کاشان، مشهد، دلیجان، یزد، اصفهان وتهران با وجود گسترده کارخانجات تولید فرش روبرو هستیم.

فرش ماشینی از الیاف مصنوعی با قدرت دوام بالا تهیه می شود  اما آنها هم از شرایط نگهداری خاص خود برخوردار هستند و به دلیل قیمت بالای آنباید در نگهداری و مراقبت از آن کوشا بود.

فرش نباید در محیط های مرطوب نگهداری شود. قاتل فرش رطوبت است. در تار و پود فرش ها معمولا از پنبه یا جوت استفاده میشود که در برابر رطوبت پایداری ندارند.

در صورتریختن هر گونه مایعات فرش را خشک نمونه و در صورت ایجاد لکه، اقدامات لازم جهت شستشوی لکه از روی فرش را انجام دهید.

فرش را در نزدیکی بخاری و منابع حرارتی قرار ندهید. فرش ماشینی سلطان آبی

اگر فرش شما روی سرامیک حرکت می‌کند، از ترمز فرش کمک بگیرید.

رول نمودن فرش، هنگام جابجایی و نگهداری بهتر از تا نمودن فرش می‌باشد.

اشیاء سنگین مانند مبل، کمد و میز ناهارخوری را حتی الامکان روی فرش قرار ندهید. اگر مجبور به این کار هستید اولاً از در زیر پایه‌ها از یک قطعه طلق، فوم فشرده یا موکت چند لا استفاده نمایید. ثانیاً هر چند وقت یک‌بار این وسایل را جابجا نمایید.

به صورت هفتگی فرش را جارو نمایید.

فرش را هر شش‌ماه یک‌بار سر و ته نمایید. این کار سایش فرش را به تعویق می‌اندازد.

فرش ماشینی را در معرض تابش نور خورشید قرار ندهید.

برای شستشوی فرش از شرکت‌های معتبر کمک بگیرید. بهترین وقت برای شستشو اواخر بهار و تابستان است.