در مقاله پاک کردن انواع لکه از روی فرش، روش های شستشوی انواع لکه ها به عنوان راهکاری برای مراقبت و تمیز نگه داشتن فرش معرفی شد تا دوام و عمر فرش افزایش یابد. یکی دیگر از فاکتورهای موثر در دوام فرش، مراقبت از ریشه های فرش است؛ چرا که اگر ریشه های فرش آسیب ببینند، باعث آسیب به سایر قسمتهای فرش می شوند. تفاوتی ندارد فرش شما چند شانه است فرش 700 شانه یا فرش 1000 شانه، اگر به درستی از ریشه های فرش مراقبت نکنید فرش شما آسیب می بیند.
در تمیز و نگهداری ریشههای فرش بایستی بسیار تلاش کرد زیرا در صورت پوسیدگی و از بین رفتن ریشههای فرش احتمال آسیب دیدن بدنه اصلی فرش نیز به وجود میآید. هنگام جارو کردن و نیز شستوشوی فرشتان بسیار دقت نمایید تا در حین تمیز کردن ریشههای فرش، آسیبی به آن وارد نکنید.
همانطور که میدانید یکی از دشوارترین مراحل مراقبت از فرش، همین مسئله مراقبت از ریشههای فرش است چرا که ریشههای فرش به دلیل ظرافت و سفید بودن بیشتر در معرض آلودگی و کثیفی قرار میگیرند و ریشههای فرش با چند بار پا خوردن، کثیف و نامرتب میشوند.
در این مقاله ما قصد داریم انواع راهکارهای مناسب برای مراقبت از ریشه فرش را برای شما شرح دهیم. شما میتوانید با مطالعه این مقاله و عمل به راهکارها از ریشههای فرش محافظت کنید.
ریشههای فرش بسته به جنس نخ تار که در بافت فرش استفاده میشود متفاوت میباشد.
همانطور که اشاره شد دلایل مراقبت از ریشه فرش علاوه بر طول عمر فرش، به زیبایی فرش کمک میکند. در غیر اینصورت در صورت عدم مراقبت و نگهداری باعث خرابی و کاهش قیمت فرش خواهد شد.
راهکارهایی برای مراقبت از ریشه های فرش
تمیز کردن ریشه های فرش کار دشواری است به همین علت ما در ادامه مقاله چند راهکار کاربردی برای محافظت از ریشه فرش را شرح می دهیم که بنابر انتخاب خودتان می توانید یک راهکار را برای محافظت از ریشه فرشتان استفاده نمایید.
1- گره زدن ریشه فرش
اولین روشی که برای محافظت از ریشه فرش ارائه می شود، گره زدن ریشه ها است. بعد از خرید فرش می توانید با این روش از خرابی ریشهها جلوگیری کنید. گره زدن ریشه های فرش به سه روش دو گره ای، گره نخودی و گره زنجیره ای به صورت زیر انجام می شود.
• دوگره
در این روش تمام ریشههای فرش را به دستههای 2 الی 5 تایی تقسیم میکنند. یک دسته از این ریشهها را با دست چپ نگه داشته و با انگشت سبابه و شست دست راست نخی شبیه به نخ پود را بگیرید. سپس آن دسته نخ را دو مرتبه به دور انگشت میانه، سبابه و شست بچرخانید، اولین دسته ۲ یا ۵ تایی از ریشهها را از میان آن به بیرون آورده و مابقی نخ را با دست دیگر (دست راست) هدایت کنید. گرهای که تشکیل میشود، روی اولین دسته ریشه ها قرار میگیرد. این گره (دو گره) دقیقا به انتهای ریشه ها هدایت میشود و باعث مستحکم شدن گلیم بافی و یا بافت فرش میشود. این عمل را به ترتیب روی دستههای دوم، سوم، چهارم و پنجم از ریشههای فرش تا به آخر انجام دهید.
استفاده از این روش در فرشهای نو که ریشههای سالم و بلندی دارند، آسان تر است زیرا در فرشهای قدیمی، ریشههای فرش پوسیده و کوتاهتر شده اند. به همین دلیل برای استفاده از روش دوگره، باید از نخ و سوزن کمک گرفت.
• گره نخودی
در این روش نیز ریشهها را به دسته 2 الی 5 تایی تقسیم کنید و به صورت گره ساده هر دسته را دور خود بپیچانید و گره بزنید تا در ابتدای ریشه فرش، گره نخودی ایجاد شود.
در این روش نیز باید طول ریشه ها بلند باشد. برای استفاده از این روش برای فرشهای قدیمی باید به کمک نخ چله ریشهها را بلند نمود و گره زد.
• گره زنجیره ای
در این روش نیز مانند دو روش قبلی باید ریشههای فرش بلند باشند. از این روش که علاوه بر محافظت از ریشه به منظور زیبایی نیز استفاده میشود بدین صورت عمل میشود که ابتدا باید از روشهای قبل که توضیح داده شد استفاده کنید. یعنی در ابتدا ریشهی گره نخودی یا دو گره ایجاد کنید. سپس امتداد ریشهها را به فاصله ای در حدود ۲ سانتی متر از گره نخودی، مجدداً با هم گره ای معمولی بزنید. دوباره امتداد ریشه ها را از محل قبلی و با فاصلهی ۲ سانتی متری از ریشههای مجاور گره بزنید. در انتها تمامی ریشههای فرش به صورت زنجیره ای تغییر شکل میدهند.
2- استفاده از کاور ریشه فرش:
بهترین روش نگهداری از ریشه فرش، استفاده از کاور ریشه فرش است. کاور فرش جنسهای مختلفی دارد که بهترین جنس کاور، نوع توری آن است چرا که هوا از آن رد و بدل شده و از پوسیدگی فرش جلوگیری میکند. این نوع کاور هیچ نوع چسبی ندارد فقط انتهای بیرونی آن را باید با نوار چسب به فرش چسباند. این کاور ریشههای فرش را در خود نگه داشته، از کثیفی و آلودگی ریشه فرش جلوگیری کرده و در اثر رفت و آمد آسیب نمیبیند. اما با این وجود هر چند ماه یکبار باید کاور را تعویض نمود. هنگام خرید به جنس کاور دقت نمایید چرا که بعضی از انواع کاورها جنس خوبی نداشته و باعث آسیب و پوسیدگی ریشه فرش میشود.
این کاورها را می توان از قالیشوییها و مراکز پلاستیک فروشی تهیه نمود.
3- استفاده از لفاف دوزی
لفاف دوزی راهکار دیگری است که برای محافظت از ریشه فرش می توان انجام داد. از این روش بیشتر در گذشته استفاده میشده و از بهترین روشها است.
در این روش نوع پارچه ای که استفاده میشود از جنس متقال و یا برزنت میباشد. در بعضی موارد از جاجیم های ماشین بافت نیز برای لفاف دوزی ریشههای فرش استفاده میکنند. در لفاف دوزی ریشههای فرش را تا میکنیم و داخل پارچه مربوطه قرار داده و سپس هر دو طرف پارچه را به ابتدای بافت وصل میکنیم. پارچههای مورد استفاده در لفاف دوزی که به صورت نخی و مشبک هستند جریان هوا را به راحتی از خود عبور میدهند و از آسیب رسیدن به ریشه فرش جلوگیری میکنند.
4- چسب:
ساده ترین روشی که مردم برای مراقبت از ریشههای فرش انجام میدهند استفاده از چسبهای پهن است. از این روش به این صورت استفاده میشود که ریشه های فرش را مرتب کرده و دو طرف ریشه فرش را چسب میزنند. انجام این روش با اینکه بسیار ساده است و از آلودگی ریشه فرش جلوگیری میکند، اما باعث آسیب رسیدن به ریشه فرش میشود و ممکن است هنگام تعویض چسب ریشههای فرش کنده شود.